Wat mag je verwachten van iemand die functioneert op het niveau van zeven tot twaalf jaar? En hoe pas je je begeleidingsstijl daarop aan?
Het kind vraagt in deze fase vooral: "Waar hoor ik bij?".
Zie ongehoorzaamheid als een bron van informatie in plaats van het onmiddellijk de kop in te drukken. Vaak is ongehoorzaamheid een uiting van gebrekkige mogelijkheden om vrijwillig te functioneren. Het kind voelt zich (van buitenaf of van binnen uit) onder druk gezet om iets te doen en de ongehoorzaamheid is een compensatiestrategie om met die druk om te gaan. Ga na welke behoeften precies gefrustreerd worden en hoe je hiermee in de toekomst rekening kan houden.
Ook bij jongeren of volwassenen die zich in deze fase bevinden, vindt er een verdieping plaats van wat in de vorige fases al beginnend aanwezig was: geïnternaliseerd geweten, empathie, de mogelijkheid te reflecteren over eigen gedrag en emoties, een realistischer zelfbeeld, een sterkere gerichtheid op de buitenwereld.
Een belangrijke ontwikkelingstaak is zelfvertrouwen ontwikkelen en verantwoordelijkheid leren nemen. Ze gaan actief op zoek naar het antwoord op de vraag ‘Waar hoor ik bij?’.
Agressief gedrag is over het algemeen al gecontroleerd. Dat betekent dat men frustraties meestal verbaal uit. Als er sprake is van agressief gedrag, zal dit veelal gaan om bewust gebruik, om iets te verwerven en gericht zijn tegen bepaalde personen. Agressief gedrag wordt uitgelokt door boosheid, sociale angst en door een gevoel van bedreiging of benadeling. Een terugblik op voorbije conflicten, frustraties is zinvol als leermoment voor later. Een duidelijke grens en in een aantal situaties ook een consequentie is noodzakelijk.
Eenmaal iemand functioneert op het emotioneel ontwikkelingsniveau van een lagereschoolkind, is echt herstel mogelijk. De persoon kan denken over oorzaak en gevolg in een conflict, over eigen en andermans emoties, over goed en kwaad en is in staat om na te denken op welke manier dit herstel vorm kan krijgen.
De betekenis van ‘probleem’ gedrag kan hier gezien worden als ‘doordacht‘.