Betekenis probleemgedrag
Probleemgedrag kan je in deze fase begrijpen als angst of als testgedrag.
Begeleiding(svraag)
Het kind vraagt in deze fase vooral: "Zie je mij staan?".
Zorg dat het kind een basis aan emotionele veiligheid en vertrouwen ervaart doordat je voorspelbaar bent.
- Blijf nabij en combineer het met structuur en grenzen.
- Stimuleer het om op onderzoek uit te gaan. Zorg wel dat je zichtbaar en beschikbaar blijft tijdens activiteiten. Cirkel rond het kind.
- Toon je beschikbaar en stem je houding af op wat het kind nodig heeft.
- Blijf rustig en neutraal als het kind grenzen overschrijdt. Boos worden of straffen helpen niet. Bied hulp en neem zelf de verantwoordelijkheid. Treed zelf op. Het is beter om het gedrag actief te veranderen door bijvoorbeeld het kind uit de situatie te halen of de handeling te onderbreken.
Wat als dit ontwikkelingsniveau pas op latere leeftijd bereikt wordt?
De relatie met belangrijke zorgfiguren staat centraal. Jouw nabijheid, structuur en begrenzing is cruciaal. Omdat de hechting en de vertrouwensrelatie nog volop in ontwikkeling zijn, kan je tijdens crisismomenten nog geen beroep doen op de vertrouwensrelatie. Zorg daarom dat je op een emotioneel neutrale manier begrenst en beveiligt. De betekenis van probleemgedrag kan je zien als zich angstig en (relationeel) onveilig voelen.
- Leg in de ondersteuning of begeleiding de nadruk op cirkelen. Als zorgfiguur hoef je niet meer continu beschikbaar te zijn. Maar je bent wel liefst aanwezig binnen het gehoor- of gezichtsveld. Voor het kind, de jongere of volwassene in deze fase is het belangrijk dat het duidelijk is wanneer jij als zorgfiguur beschikbaar bent, wanneer niet en wanneer terug. Bied perspectief. Knip de draad niet door.
- Op momenten van disregulatie en (dreigende) agressie is het belangrijk dat je vooral veiligheid biedt door zelf rustig en neutraal te blijven (eigen basisrust), de regel te herhalen en nabijheid te bieden.
- In deze fase is het kind, de jongere of de volwassene nog erg afhankelijk van jou om de situatie weer goed te maken; herstel lukt nog niet zelf.