Hoe werkt de normatieve lijst?

De normatieve lijst is een aanvullend werkinstrument bij het Sensoa Vlaggensysteem. Het kan je helpen om seksueel gedrag op een bepaalde leeftijd correct in te schatten.

Seksuele ontwikkeling wordt hier zeer ruim ingevuld, ook aspecten van kennis, ontwikkeling van normen en waarden, lichaamsbeeld enzovoort vind je erin terug.

Wat is nu gezond seksueel gedrag? Gezond seksueel gedrag is het gedrag dat bij minstens 20% van de kinderen en jongeren voorkomt. Bovendien zijn alle criteria van het Vlaggensysteem oké. Dit gedrag vind je terug onder de groene vlag.

Waar één van de criteria niet oké is, bijvoorbeeld als het gedrag onvoldoende in privacy plaatsvindt, of als er te grote ongelijkwaardigheid is tussen betrokkenen, zal je het als voorbeeld onder één van de andere vlaggen terugvinden.

Bij herhaling van grensoverschrijdend gedrag wordt een gele vlag rood, of een rode vlag zwart. Hier gaan we ervan uit dat de omgeving corrigerend is opgetreden en dat de gegeven grens begrepen is.

In de lijst komen voorbeelden van seksueel grensoverschrijdend gedrag voor die mogelijk een signaal kunnen zijn van misbruik. Daar waar het in literatuur gedocumenteerd is, staat het er expliciet bij.

De normatieve lijst gebruiken bij een disharmonisch ontwikkelingsprofiel

Een tienjarige jongen functioneert cognitief en emotioneel ongeveer op peuterniveau. Vanuit die ontwikkelingsleeftijd toont hij zeer veel interesse voor borsten. Net als peuters grijpt hij naar de borsten van meisjes en vrouwen in zijn omgeving.

Het gebruik van de normatieve lijst bij kinderen en jongeren met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel vraagt extra aandacht. Er is sprake van een disharmonisch ontwikkelingsprofiel wanneer de verschillende ontwikkelingsaspecten ongelijk verlopen.

Bij kinderen met een beperking gebeurt dat vaak: de niveaus van bijvoorbeeld de cognitieve en de fysieke ontwikkeling lopen niet samen. Het niveau van emotionele ontwikkeling is vaak ook lager dan dat van de andere ontwikkelingsdomeinen.

Ook kinderen die slachtoffer zijn van een trauma kunnen een laag niveau van emotionele ontwikkeling hebben en dus een disharmonisch ontwikkelingsprofiel.

Als je zicht hebt op de verschillende ontwikkelingsniveaus binnen het disharmonisch profiel van de betrokken kinderen en jongeren, kan je in de lijst opzoeken in hoeverre het (grensoverschrijdende) gedrag ontwikkelingsgebonden is.

Je kan ook omgekeerd te werk gaan en opzoeken bij welke leeftijd het vastgestelde gedrag thuishoort. Dat geeft mogelijk een aanwijzing over het disharmonisch ontwikkelingsprofiel van de betrokken kinderen en geeft aanknopingspunten voor bijsturing van het gedrag.