Hoe reageren op lichte vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Lichte vormen van Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag

Dit kunnen kleine of dagdagelijkse dingen zijn die net iets te ver gaan. Het kan gaan om verbaal gedrag zoals seksueel getinte opmerkingen, verregaande plagerijen of complimentjes die ongemakkelijk aanvoelen voor de ontvanger.

Ook non-verbaal gedrag kan grensoverschrijdend zijn. Staren naar mensen, suggestieve gebaren maken of iemand aanraken op een niet-seksuele maar toch ongewenste manier zijn vervelende gedragingen.

Gepast reageren

Het is belangrijk dat je ook op lichtere vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag reageert. Op die manier worden ook kleine incidenten leermomenten. Als dergelijk gedrag zich bovendien vaak voordoet, krijgen de betrokkenen regelmatig leerkansen.

Merk de grensoverschrijding op

Wees alert voor lichte vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Let op de reacties van de betrokkenen. Als iemand aangeeft (verbaal of non-verbaal) dat hij iets niet fijn vindt, is er een grens overschreden.

Als iemand zelf reageert op het vervelende gedrag kan je die reactie bekrachtigen of bijsturen. Als iemand niet kan of durft te reageren, kan jij zelf er op ingaan.

Geef de grens aan

Probeer rustig te reageren. Als je boos wordt, is je reactie minder krachtig en vermindert de kans dat de andere luistert.

Maak duidelijk wat in het gedrag niet oké is en waarom. Verwijs naar de reactie van de betrokken persoon.

• “Als je kritiek geeft op mannen, voelen veel jongens in de groep dat aan als seksistisch. Ze voelen zich niet respectvol behandeld”.
• “Ik heb de indruk dat x jouw complimenten over zijn uiterlijk niet aangenaam vindt. Hij krimpt in elkaar als jij dat soort dingen zegt”.
• “Je kan niet zomaar een hand op de schouder van iemand leggen. Niet iedereen vindt dat fijn”.

Met je reactie maak je duidelijk waar de grens ligt en welk gedrag je niet acceptabel vindt. Je kan vragen dat het gedrag stopt.

Maak afspraken

Nadat je de grens hebt benoemd, kan je aangeven wat jij verder verwacht. Je kan degene die over de grens gegaan is, vragen om op een andere manier te handelen.

Maak dan concreet welk gedrag wel aanvaardbaar is.

• “Je kan op een andere manier je waardering laten blijken: door een compliment over iemands werk bijvoorbeeld.”
• “Als je graag naar borsten kijkt, zoek dan foto’s van borsten in tijdschriften of op internet.”

Geef aan hoe je verder zal omgaan met dit soort gedrag. Wijs er op dat je wil dat dit specifieke gedrag stopt. Spreek af welk gevolg je geeft aan een eventuele herhaling.

Check ook bij het slachtoffer of die verdere ondersteuning nodig heeft.

Incidenten als leermoment

Incidenten met licht grensoverschrijdend gedrag bieden kansen om te leren. Grensoverschrijdend gedrag geeft informatie over de initiatiefnemer: welke kennis is niet of onvoldoende aanwezig, welke attitudes zijn bij te sturen en welke vaardigheden ontbreken (nog)?

Je reactie op een incident geeft de initiatiefnemer de kans om te evolueren. Hij leert hoe zijn gedrag overkomt bij anderen. Hij krijgt alternatieve gedragingen aangereikt. Hij leert waar de grens ligt.

Ook naar jonge kinderen of mensen met een laag ontwikkelingsniveau kan je op deze manier reageren. Jouw reactie is voor hen een model van weerbaarheid.

Als je zo consequent mogelijk reageert op licht seksueel grensoverschrijdend gedrag, leren de jongeren en volwassenen met een zorgvraag hoe ze op een correcte manier met elkaar kunnen omgaan.