Hoe begin je het gesprek over seksuele situaties of relationele problemen?

Gebruik deze vier stappen om het gesprek te starten over seksualiteit.

• Stap 1: breng seksuele gezondheid ter sprake
• Stap 2: stimuleer de persoon om zelf te vertellen
• Stap 3: vat samen wat de persoon vertelt
• Stap 4: formuleer een aanbod

Tips om drempels te overstijgen

Indien de persoon weinig zegt, is het zinvol om te polsen naar de reden waarom.

• “Ik heb het gevoel dat ik nogal veel aan het praten ben, terwijl ik eigenlijk wil begrijpen hoe jij erover denkt en hoe jij dit bekijkt. Zie je het zitten om me hierover iets te vertellen?” (laat voldoende stilte) “Wat maakt dat je hier liever niet over praat?”
• “Het is niet altijd gemakkelijk om te praten over persoonlijke dingen of dingen die je lastig vindt. Vind je dit een lastig gesprek? ”

Maak duidelijk dat je openstaat voor een gesprek over seksualiteit.

• Er zijn hulpmiddelen die mensen het signaal geven dat ze over seks mogen praten. Zo kan je bijvoorbeeld folders, magazines, brochures, posters of condooms in de wachtruimte leggen.
• Open bij een gesprek over een ander onderwerp ook de deur naar relaties en seksualiteit. Als je dit niet doet lijkt het onderwerp ‘off the table’.

Je mag best transparant zijn over de info die je reeds gekregen hebt.

Let er wel op dat je niet het gevoel geeft dat er wordt geroddeld of ‘geklikt’.

• “Je leerkracht vertelde mij dat je vragen had, je zorgen maakte over […] en het lijkt die persoon goed dat jij en ik hier eens over praten. Is dat oké voor jou?”
• “X vertelde me dat je […] wat is jouw versie/standpunt?”
• “Je begeleider heeft me verteld dat hij zich zorgen maakte om jou over […]”

Vermijd vragen zoals “Heb je al seks gehad?”

Dat is ook niet wat je echt wil weten. Je wil weten of ze bepaalde vragen hebben of bepaalde risico’s lopen. Gebruik eerder:

• “Jongeren die al seks gehad hebben vaak nog extra vragen, bijvoorbeeld […]”
• “Je bent niet de enige die vragen heeft over [...] Ik krijg af en toe zulke vragen.”
• “Heel wat mensen hebben vragen of maken zich zorgen over […]”

Overschat seksuele kennis en ervaringen niet.

Door de vaak uitgebreide seksuele woordenschat van jongeren of volwassenen, bestaat het risico om de veronderstelde seksuele kennis en eigen ervaringen te overschatten. Het spreken over ‘seks’ of expliciete seksuele taal als ‘rukken’, ‘pijpen’ of ‘beffen’ mag je dus niet steeds interpreteren als een signaal dat ze wel degelijk weten waarover ze het hebben en in staat zijn om het seksuele gedrag op een veilige en plezierige manier te stellen. Wel kan de seksuele woordenschat van iemand een aanknopingspunt zijn om een gesprek hierover aan te gaan.

Wanneer een veertienjarige praat over seks, kan je vragen wat de jongeren daar precies mee bedoelt:

• “Zou je mij kunnen vertellen wat jij onder seks verstaat?”
• “Als je verliefd bent, dan heb je heel veel verschillende gevoelens. Wat voel je als je verliefd bent?”
• “Met wie kan je over je relatie praten?"
• “Heb je ooit al negatieve ervaringen in relaties gehad?"
• “Wat is er belangrijk in een relatie voor jou?"
• “Kan je vaak samen zijn met je lief? Zijn jullie dan helemaal alleen?"
• “Wat vind je leuk of spannend aan je relatie?"
• “Wat vind je minder leuk aan een relatie?"
• “Wat vind je leuk of spannend aan seks? Wat vind je vervelend aan seks?"
• “Wat vind je belangrijk bij seks?"
• “Met wie kan je over seks praten? Van wie krijg je uitleg over seks?"

Durf het taboe te benoemen.

“Veel mensen vinden seksualiteit geen gemakkelijk onderwerp om over te praten. Toch is het voor veel mensen wel een belangrijk onderwerp in hun leven. Misschien speelt het ook een rol bij datgene jij vertelde. Is het oké als ik je hierover een paar vragen stel?”