Elke persoon beleeft seksueel grensoverschrijdend gedrag anders. Met het Sensoa Vlaggensysteem kan je seksueel gedrag objectiever inschatten en bespreekbaar maken. Toch kan iemand oké seksueel gedrag als zwaarder interpreteren dan het bedoeld is. Lees tips over hoe je situaties leert inschatten met jongeren.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag. Een brede definitie, want over wiens grens gaat het? Het enige wat we zeker weten, is dat ten minste één persoon het als grensoverschrijdend inschat.
Maar niet iedereen kijkt op dezelfde manier naar de grens. Je kan aan de hand van het Vlaggensysteem objectiever inschatten wat over de grens gaat of niet.
Maar hoe ga je er mee om als iemand oké gedrag toch als ernstig inschat, bijvoorbeeld omdat het triggert naar eerder beleefd gedrag?
Een jongen met autisme vraagt aan zijn vriendinnetje: "Mag ik je borsten aanraken?". Het vriendinnetje reageert hier echter heel heftig op.
Deze jongen stelt oké gedrag, volledig volgens ‘zijn regels’, want hij had geleerd dat het nodig is om toestemming te vragen om seksueel gedrag te stellen. Het meisje vindt dit echter niet fijn, omdat het haar doet denken aan een eerder beleefd incident wat voor haar niet fijn was. Daarom reageert ze hier heel boos op.
We mogen er dus niet van uitgaan dat seksueel gedrag dat als doel heeft fijn en aangenaam te zijn, ook zo wordt geïnterpreteerd. Zeker bij mensen met een trauma kan dit heel wat triggeren, zoals dit voorbeeld aantoont.
Vul dus nooit als begeleider op voorhand in hoe iemand een situatie beleeft. Een check bij de persoon helpt om het inzicht te verhogen:
Een meisje zoekt vaak seksuele situaties op. In die seksuele situaties herbeleeft ze soms negatieve ervaringen uit het verleden, waarop ze blokkeert. De begeleiding vindt dat het ook wel de schuld is van dit meisje. Ze kan best wat minder uitdagend gekleed zijn.
Als begeleiding trap je soms in de val om de verantwoordelijkheid bij een slachtoffer te leggen: "Als je ziet welke kleren ze dragen, ze vragen er allemaal om". Het is begrijpelijk om op zoek te gaan naar het voorkomen van de grensoverschrijding, maar het is effectiever om op zoek te gaan naar de zorgnood van het meisje:
We weten niet wat het meisje vroeger reeds ervaren heeft. Toch blijft het aangeraden op zoek te gaan naar een manier waarop het meisje geen nieuwe negatieve herinneringen herbeleeft.
Langs de andere kant kan bij iemand het grensgevoel sterk vervaagd zijn. Begeleiding kan seksueel gedrag dan als zwaar inschatten, maar de persoon over wiens grens wordt gegaan kan dit als licht ervaren. Ook hier is begeleiding nodig.
Bevraag waar de betrokkene nood aan heeft:
Ga ook op zoek wat de persoon nodig heeft in het geval dit gedrag nog eens zou gebeuren:
Overloop samen met de betrokken persoon de criteria van het Vlaggensysteem om zo het inzicht te verhogen. De jongen heeft in het voorbeeld oké gedrag gesteld, dus kan het ook zo benoemd worden.
Benoem dit zo concreet mogelijk: "Het was niet het doel van de jongen om zo grensoverschrijdend te zijn zoals het bij jou is binnengekomen.".
Breng samen met de persoon in kaart wat oké seksueel gedrag is en wat niet. Oefen samen onderstaande casussen.