"Het is niet meer voldoende om in het zesde leerjaar een lesje seksuele opvoeding te geven, over de jaren heen moet hier een thema over gemaakt worden."

Sharon (leerkracht IMI Roosdaal)

Nood aan handvaten

“Er had zich een situatie voorgedaan bij onze kleutertjes en we wisten als leerkracht niet goed wisten hoe we erop moesten reageren. Toen het ter sprake kwam op de personeelsvergadering, bleken we eigenlijk met heel wat vragen te zitten rond het thema seksuele gezondheid. Hoe moet je reageren als een kleutertje aan zijn penis komt? Hoe ga je om met sexting? Hoe reageer je best als leerkracht? Hier zijn we als leerkracht niet voor geschoold, terwijl het wel thema’s zijn waar we mee te maken krijgen. Sommige kinderen beginnen ook al te puberen rond hun 10 jaar, we vonden dat we over het thema seksuele gezondheid meer moeten nadenken. Ook als leerkracht voelden we schroom en vroegen we ons af hoe we het onderwerp seksualiteit op een degelijke manier konden behandelen. We merkten in de loop van het proces dat het niet meer voldoende was om in het zesde leerjaar een lesje seksuele opvoeding te geven, maar dat we dit thema over de jaren heen moesten tillen.”

Plan van aanpak

"Samen met Sensoa hebben we gekeken van waar zitten we met vragen? En waar willen we naartoe: wat willen we bereiken? Om het antwoord te geven op al die vragen, hebben we een werkgroep samengesteld met de kleuterjuffen en een leerkracht uit elke graad. Het resultaat van die denkoefening was dat we wilden komen tot een leerlijn op maat van onze school, want elke school is nu eenmaal anders. Met die leerlijn moesten we concreet aan de slag kunnen. Het moest duidelijk zijn over welke thema’s een leerkracht kennis moet hebben bij welke leeftijd van kinderen, en waar een leerkracht meer informatie en documentatie kan vinden om hierrond te werken.”

“Per leeftijd is gedocumenteerd hoe ze rond welke thema’s kunnen werken, wat goede vraagstellingen zijn om rond te werken en welke bijbehorende materialen daarvoor beschikbaar zijn. Daar heeft Sensoa veel geholpen, om bijvoorbeeld aan te geven: in dat prentenboek vind je materiaal om bv. met kleuters rond gender te werken.”

Begin te kijken naar de klasgroep

“Het is belangrijk om altijd te kijken naar de beginsituatie van de klasgroep. Het ene jaar is nu eenmaal niet het andere. Er zijn grote verschillen in hoe rijp de kinderen zijn. Om in meer detail te bepalen waar je aan kan werken met de kinderen hebben we ook samen met Sensoa een seksbooster of voorspelbooster gemaakt, dat is een les in spelvorm waarmee je de voorkennis van de kinderen kan nagaan. We maakten een versie op maat van kleuters, de eerste drie en laatste drie jaren van het basisonderwijs. We hebben de aanpak nog niet helemaal kunnen implementeren met de coronacrisis, maar dat komt nog.”

“Bepaal wat jij als school wil bereiken, elke school is nu eenmaal uniek en anders”

Sharon (leerkracht IMI Roosdaal)

“Op een school kom je met veel thema’s in aanraking en er is altijd veel gaande. Het is altijd een uitdaging om dit thema onder de aandacht te blijven houden van de leerkrachten. Maar belangrijk is dat er nu een leerlijn is die iedereen duidelijkheid geeft. Ik raad het echt aan aan andere scholen. Doe het stap voor stap. Stel een werkgroep samen en luister naar het team. Bepaal wat jij als school wil bereiken, elke school is nu eenmaal uniek en anders. Eens je weet waar je heen wil, kan je daar stapsgewijs naartoe werken.”