Mensen met een beperking en ouderen met seksuele zorgvragen kunnen beroep doen op seksuele dienstverlening en hulpverlening bij een daartoe opgeleide professionele seksuele dienstverlener. Dat vertaalt zich in het samen seksualiteit beleven. De seksuele zorgvraag en de intimiteitsnoden worden in kaart gebracht.
Seksuele dienstverlening wordt steeds geboden door een daartoe opgeleide professionele seksuele dienstverlener. Dat vertaalt zich in het samen seksualiteit beleven. Het wordt aangeboden aan mensen met een beperking of ouderen met specifieke seksuele zorgvragen.
Eerst worden de seksuele zorgvraag en de intimiteitsnoden in kaart gebracht. Waar mogelijk wordt het netwerk betrokken om deze zorgvraag te helpen duiden en het ondersteuningsproces te helpen faciliteren.
In Vlaanderen kan je hiervoor terecht bij Aditi vzw.
In dit artikel zoomen we in op:
Seksuele dienstverlening kan verschillende doelen hebben:
Je kan steeds terecht bij Aditi vzw voor advies rond seksualiteit en een beperking.
Naast ondersteuning van professionals werkzaam in de zorgsetting, voorzien zij ook individuele begeleiding voor personen met een beperking op vlak van seksualiteit en relaties.
Naast het informeren van personen met een beperking (en hun omgeving), begeleiden zij hen ook in de zoektocht naar seksuele dienstverlening en intimiteitsbeleving.
Een seksuele dienstverlening duurt tussen een uur en een anderhalf uur, afhankelijk van de vraag en de specifieke mogelijkheden van de cliënt. Het kan bijvoorbeeld meer tijd in beslag nemen als de cliënt hulp nodig heeft bij het aan- en uitkleden, en als er een verplaatsing nodig is.
Er wordt meestal een basistarief gehanteerd dat vooraf wordt afgesproken. Het aanbod kan bestaan uit knuffelen, praten, assistentie geven bij masturbatie, gebruik van seksspeeltjes, …
Surf naar de site van Aditi vzw om meer te weten over het aanbod in Vlaanderen.
Mensen die seksuele dienstverlening verzorgen hanteren een gedragscode waarin zij een aantal basisprincipes vastleggen voor de dienstverlening.
Zaken als het respecteren van de privacy, de communicatie, betaling, hygiëne en veiligheid, discretieplicht en bijscholing worden vooraf in een overeenkomst vastgelegd.
Daarnaast raadt Aditi andere persoonlijke privécontacten tussen de dienstverlening en de cliënt af, om de grens tussen privé en professioneel helder te houden.
In de ondersteuning van de dienstverleners wordt nadruk gelegd op bespreekbaarheid, open en eerlijke communicatie, grenzen respecteren, veiligheid, hygiëne en regelmatige bijscholing.
Belangrijk is om een onderscheid te maken tussen het reguliere sekswerk, dat vertrekt vanuit economisch denken en seksuele dienstverlening, dat vertrekt vanuit een zorgdenken.
De betaling voor dienstverlening wordt bij Aditi vzw omschreven als een vergoeding voor de tijd en de deskundigheid waar een beroep op wordt gedaan. Je kan de seksuele dienstverlening vergelijken met andere zorgberoepen.
Net als de thuiszorgmedewerker 3 uur per dag thuis komt helpen met koken, boodschappen doen en huishoudelijke taken, kan je met de Aditi-medeweker een gesprek hebben van 1,5 uur. Vanuit die deskundigheid kan de Aditi-medewerker de persoon dan ondersteunen bij seksualiteitsvragen.
De betaling aan de dienstverlener wordt niet omschreven als een ruil voor het stellen van seksuele handelingen omdat wat beleefd wordt binnen seksuele dienstverlening ook heel ruim kan zijn.
Zo zal een persoon die verlamd is vanaf de nek en dus geen doorsnee seksualiteitsbeleving kan hebben evenveel betalen als een dienstverlening waar penetratieseks wel beleefd wordt.
Het tarief dat dienstverleners hanteren ligt ook vast en is duidelijk voor de cliënten van Aditi vzw. Binnen dit zorgkader vindt dus de dienstverlening plaats.
Binnen dit zorgkader hanteert Aditi vzw het TGV-principe. Hiermee wordt bedoeld dat er tussen de cliënt en de dienstverlener afstemming is wat betreft toestemming, gelijkwaardigheid en vrijwilligheid.
Beide partijen stemmen af om een gezamenlijk beleving te hebben waar ze zich beiden goed bij voelen.
Binnen de dienstverlening kan het zijn dat een dienstverlener bepaalde handelingen niet wenst te stellen. Dan is het ook de taak van de dienstverlener om aan de cliënt uit te leggen waarom de dienstverlener zich hier niet prettig bij voelt.
Dat geldt uiteraard ook omgekeerd.
De dienstverlener en de cliënt zijn twee volwassen die door communicatie (verbaal en lichamelijk) samen afstemmen wat voor hun beiden fijne en gewenste seksualiteitsbeleving is.
Uiteraard heeft een dienstverlener de ‘bovenhand’ omwille van een specifieke kunde en deskundigheid. Op die manier kan ook seksuele dienstverlening voor mensen in een dementiefase of mensen met ernstige verstandelijke beperking een kwalitatief aanbod zijn.
Maar in deze situaties is er uiteraard een netwerk die mee een overwogen inschatting maakt.
Niemand mag ooit onder druk worden gezet of gemanipuleerd (fysiek, emotioneel, …). Naar de doelgroep wordt dit vaak benoemd als ‘niet zeuren en zagen om iets te bekomen’. Geen ‘als dit, dan dit’.
Seksuele dienstverleners hebben binnen hun dienstverlening net de agogische opdracht om dit TGV-prinicpe te laten ervaren door de cliënt.
Het gaat dan vooral om cliënten die aangemeld zijn net omwille van seksueel grensoverschrijdend gedrag of met een laag emotioneel functioneren waarbij dienstverlening naast beleving ook een leerervaring is.
Binnen seksuele dienstverlening zijn er relatief weinig meldingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Seksuele dienstverlening vertrekt vanuit een duidelijk omschreven visie en hieraan gekoppeld een gedragscode die voor alle dienstverleners van toepassing is.
Om de dienstverleners mee te nemen in dit verhaal voorziet Aditi vormingen, super- en intervisiemomenten en individuele coachingsmomenten. Heel dit aanbod is gericht op het vergroten van kennis, vaardigheden en attitude.
Cliënten en dienstverleners weten bij wie ze terecht kunnen bij vragen of problemen.
Met zo’n 106 dienstverleners is dit behoorlijk wat werk, maar het bevestigt Aditi vzw wel in het denken dat een visie en beleid onmisbaar zijn, in welke organisatie dan ook.