Vaak zijn opmerkingen niet beledigend bedoeld, maar voelen ze wel zo aan en kwetsen ze jou.

Mogelijks omdat het je raakt in je eigen onzekerheid en kwetsbaarheid of omdat je ze vaak te horen krijgt.

Mensen geven bijvoorbeeld commentaar op je opleidingsniveau, je uiterlijk of vragen je voortdurend hoe mensen in jouw thuisland bepaalde dingen doen (koken, wassen, beslissingen nemen, opvoeden , …).

Of je hoort regelmatig dat mannen niet kunnen luisteren of dat jongeren geen ervaring hebben.

Soms heeft iemand een bepaald beeld of bepaalde verwachtingen van een ander. Zeker als het gaat om rollen als leerkracht, begeleider, hulpverlener, … In deze rollen verwachten veel mensen bijvoorbeeld een blanke vrouw tussen de 30 en 50 jaar te zien.

Sommige mensen zijn van hun stuk gebracht als je niet aan dit stereotype beeld voldoet. Van daaruit kunnen ze ongepaste, vervelende of kwetsende opmerkingen maken.

Soms willen mensen je helaas doelbewust pijn doen en kleineren.

Hoe reageer je op kwetsende, beledigende en neerbuigende opmerkingen?

Oefen vooral om beledigingen niet persoonlijk op te vatten. Weet dat mensen vaak anderen pijn doen omdat ze zelf pijn ervaren.

Tracht daarom om je eigen ego uit de situatie halen. Besef dat je je alleen beledigd kunt voelen als je daarmee instemt.

Wat de ander zegt, zegt niet per se iets over jou als persoon - want hoe goed kent de ander jou? - maar veel over zichzelf.

Ga het gesprek aan. Achterhaal wat er achter de opmerking zit. Stel vragen in plaats van in de tegenaanval te gaan.

Blijf rustig en beleefd.

Stel jezelf de vraag: ‘Wat probeert deze persoon te verdedigen? Welke nood, onzekerheid of angst zit eronder?'

Door de achterliggende reden te onderzoeken, kijk je makkelijker door de kwetsende opmerkingen heen. Je veert sneller terug en je kan makkelijker reageren vanuit een oprechte houding van nieuwsgierigheid en compassie.

  • Mogelijk haalt hij mij naar beneden omdat hij voelt dat dit nodig is om zijn eigenwaarde te behouden.
  • Wellicht is ze bang voor verandering en betekent mijn aanwezigheid dat haar leven zal veranderen.
  • Ze valt me misschien aan omdat ze wil bewijzen dat ze intelligent en waardevol is.
  • Misschien beledigt hij me om zijn onafhankelijkheid te bewijzen ten opzichte van zijn vrienden.

Pas de regels van geweldloze of verbindende communicatie toe.

Benoem vanuit een ik-boodschap wat je gehoord of gezien hebt en beschrijf vervolgens wat dit met jou doet zonder te verwijten of te oordelen.

  • "Jouw opmerking doet me pijn." Of "Jouw opmerking kwetst mij."
  • "Ik vind het niet prettig als je zo tegen me praat. Je geeft me het gevoel dat ik een klein kind ben/niet weet waarmee ik mee bezig ben."

Nodig de ander uit de opmerking te verduidelijken of nodig de ander uit tot kwetsbaarheid.

Stel een of meerdere open vragen.

  • "Wat bedoel je precies?"
  • "Welke vraag of boodschap heb je voor mij?"
  • "Wat maakt dat je dit zegt?"

Geef ruimte, laat de ander uitspreken.

Vat samen om na te gaan of je de ander goed begrijpt.

"Heb ik het goed begrepen dat …, Bedoel je …?"

Vraag naar een voorstel tot oplossing.

Vraag naar een voorstel tot oplossing of stel zelf een oplossing voor als de situatie dat toelaat.

"Wat stel je voor dat er nu gebeurt?"

En soms is het nodig om duidelijk grenzen te stellen.

Stap 1: geef aan dat de ander over je grens gaat

Als je dat niet laat weten, dan zal de ander zich ook niet aanpassen. Als je het wel weten, dan geef je de ander de kans het eigen gedrag aan te passen.

Houd het bij jezelf met een ik-boodschap, zodat er geen ruimte is voor discussie.

  • "Ik vind het niet prettig als je zo tegen me praat. Het geeft mij het gevoel dat ik een klein kind ben."
  • "Ik vind het niet prettig als je ‘mevrouwtje’ tegen me zegt, ik wil dat je ermee stopt."
  • "Ik vind het niet prettig dat je mijn opleidingsniveau ter discussie stelt."
  • "Ik hoor je @#$% zeggen, dit ervaar ik als een belediging."
  • "Waarschijnlijk bedoelt u het niet zo, maar dit geeft me gewoon een beklemmend gevoel. Dus ik heb het liever niet en vraag je ermee te stoppen."

Meestal is dit voldoende. Zo niet, ga naar stap 2.

Stap 2: herhaal je boodschap

Of gebruik andere woorden om duidelijk te maken dat dat je dit gedrag niet tolereert: "Luister, zoals ik al zei, vind ik het echt niet prettig dat je op deze toon tegen me praat. Dus ik vraag je ermee te stoppen en me te behandelen als een volwassene."

Stap 3: geef de consequentie aan als de ander blijft doorgaan en stel hem duidelijk voor de keuze

Zo zorg je dat hij of zij verantwoordelijkheid neemt voor het eigen gedrag: "Ofwel stop je hiermee en help ik je verder. Ofwel blijf je dit doen en dan stopt het gesprek hier. Wat kies je?"

Word niet boos. Blijf kalm en rustig. Maak er een simpele oorzaak-gevolg situatie van. Je legt de keuze bij de ander.

Als hij je grenzen niet respecteert, trek jij je terug uit de situatie. Zonder oordelen of woede.

Stap 4: reageer consequent

Valt de keuze op stoppen met het neerbuigend of kwetsend gedrag? Ga op een beleefde, correcte manier verder met het gesprek. Zo niet, beëindig dan het contact.

Je doet dit niet uit passieve agressie. Maar om jezelf te beschermen. Je geeft een duidelijk signaal dat je niet met je laat sollen.

Stap 5: meld en registreer

Meld en registreer dit incident en bespreek je ervaring met je verantwoordelijke en met je collega’s.

Stap 6: neem contact op

Neem contact op met de vertrouwenspersoon om over je ervaringen te praten als het je persoonlijk blijft raken.

Gaat het om discriminatie? Overweeg dan verdere (juridische) stappen.

Meer info

Meer weten?

Grenswijsoefening

Manipulerende neerbuigende moeder

Is dit nu echt uw droomjob?