Omgaan met boosheid

Wat is boosheid

Gevoelens van angst, geraaktheid, prikkelbaarheid, irritatie, frustratie of verontwaardiging gaan vaak aan boosheid vooraf.

Waar boosheid nog gecontroleerd wordt geuit, is er bij woede vaak weinig controle over de eigen emoties en gedrag.

Bij razernij is er helemaal geen controle meer. In dat geval uit de boosheid zich destructief. Naar buiten toe kan het de vorm aannemen van agressief en gewelddadig gedrag. Maar het kan ook naar binnen slaan en leiden tot depressie en zelfhaat.

Boosheid heeft een functie:

• Het geeft kracht om de ander uit je innerlijk te gooien.
• Het helpt om op te komen voor jezelf en om je integriteit te beschermen.
• Het zorgt dat grenzen niet worden overschreden.

De kunst is om de eigen en/of andermans boosheid en woede te reguleren en constructief in te zetten, in plaats van je erdoor te laten overspoelen.

Onderscheid tussen boze en agressieve gevoelens, en agressief gedrag

Boos zijn mag. Zolang je je boosheid of je agressie uit zonder over te gaan tot een (non)verbale of fysieke aanval op de ander is het oké.

Maar vanaf het moment dat de boosheid omslaat in agressief gedrag is het niet meer oké. Je overschrijdt dan zelf grenzen. Je dringt zelf (non)verbaal of fysiek binnen in het territorium van de andere. Daarmee kan je bedoeld of onbedoeld schade veroorzaken.

Hoe ga je om met iemand die boos is?

Als iemand agressief gedrag naar jou stelt, is het belangrijk dat je dit begrenst. Maar als iemand boos wordt zonder jou aan te vallen, is het goed om dit even te laten gebeuren. Ga niet contrasteren of ga niet direct zoeken naar oplossingen.

Luister naar de ander

Luister vanuit de grondhouding nieuwsgierigheid.

Probeert te begrijpen zonder te oordelen

Stel vragen. Er is iets belangrijks voor de persoon in het spel. Achterhaal dat. Vaak kalmeert de boze persoon als je oprecht interesse toont voor diens situatie en de boodschap achterhaalt. Mogelijks gaat het over:

• een onvervulde behoefte, bijvoorbeeld verbinding, honger, bewegen, ruimte, uitdaging, inspraak, autonomie, activiteit, aandacht, voorspelbaarheid, eerlijkheid, echtheid, …;
• een gemis aan (juiste) informatie;
• opgestapelde spanning.

Herhaalt de persoon zichzelf?

Dat is een signaal dat de ander denkt dat je de boodschap niet begreep. Laat blijken dat je het begrijpt door regelmatig samen te vatten en de achterliggende boodschap duidelijk te benoemen.

Verwijt de boze persoon jou bepaalde zaken? En zit er een kern van waarheid in?

Bied je excuses aan. Vraag wat je kan doen om het probleem te helpen oplossen. Doe zelf suggesties.

Gebruik waar nodig een ik-boodschap

Zo kom je niet aanvallend over en nodig je je gesprekspartner uit om begrip op te brengen voor jouw kant van de zaak. Een jij-boodschap lokt daarentegen tegenargumenten en discussie uit.

Sluit af met een samenvatting van de afspraak en een positieve conclusie

Zo eindig je het gesprek in een goede sfeer.