Getuigenis coördinator Harry Blommaert van DKO

snel reageren

“We zijn geconfronteerd geweest met een onaangename situatie in een klas, waar een leerkracht en leerlingen bij betrokken waren. De zaak is geseponeerd door gebrek aan bewijs, maar het was voor onze school een wake-up-call: hoe kon zoiets gebeuren? Hoe hebben we dat niet kunnen zien? Het maakte ons ervan bewust dat er –in onze school en in het Deeltijds Kunstonderwijs in het algemeen –veel mis kan gaan op dit vlak. Aanvankelijk wilden we zo snel mogelijk tot oplossingen komen: de zaak uitklaren, en snel en correct reageren. Toch zagen we al gauw in: dit kunnen we niet alleen. Op zoek naar goede raad, kwamen we in contact met de vertrouwenspersoon van de Stad Deinze, onze inrichtende macht. Hij is onze ‘compagnon de route’ gebleven gedurende de voorbije jaren, hij bracht ons ook in contact met Sensoa.”

Breder denken

“Al tijdens de eerste gesprekken bleek dat we breder moesten gaan dan dit ene voorval. We moesten streven naar een kwaliteitsbeleid rond integriteit. Onze academie is evenwel vrij groot: we geven les aan 2200 leerlingen, verspreid over 5 locaties. Ons team bestaat ongeveer uit 80 leerkrachten, waarvan de meerderheid ook in andere academies werkt. Dat alles maakt onze werking behoorlijk complex. Toch hebben we geprobeerd het thema breed op te nemen in de organisatie. We hebben een werkgroep samengesteld met een tiental personen, waarin de verschillende disciplines (muziek, woord, dans) vertegenwoordigd zijn, samen met enkele beleidsmedewerkers en de directeur. De directeur is niet de trekker of voorzitter van de groep: het is de werkgroep zelf die de regie van het integriteitsbeleid voert. We hebben gestreefd naar een mooie mix van leeftijden en gender. We hebben het thema ook breder ingevuld dan enkel seksueel grensoverschrijdend gedrag: we spraken over veiligheid, welbevinden, respect, discretie…. Centraal stond telkens het bewaken van de onaantastbaarheid van elk individu.”

aandachtspunten en noden

“De eerste sessies waren open gesprekken waarin we ons samen een beter beeld trachtten te vormen van de problematiek en van onze specifieke situatie, aandachtspunten en noden. Tijdens deze gesprekken kwam er véél naar boven. De specifieke vertrouwensband die leerkrachten en leerlingen opbouwen gedurende een langlopend leertraject is een kostbaar en uniek aspect van ons DKO. Zo’n vertrouwelijke relatie veronderstelt ook een bijzondere zorgvuldigheid. Bijvoorbeeld: leerlingen nemen hun leerkracht wel eens in vertrouwen over hun thuissituatie of over een relatie. Ook: een leerkracht drama moest eens tijdens de toneelles seksuele opvoeding geven aan een meisje, omdat ze voor het eerst haar maandstonden kreeg en niet begreep wat er met haar gebeurde. Aan de hand van dergelijke verhalen en ervaringen, hebben we een aantal cases uitgeschreven: ernstige en minder ernstige, complexe en eerder eenvoudige. We hebben deze samen van alle kanten bekeken en besproken: hoe kunnen we iets dergelijks tijdig opmerken, wat kunnen we doen om dit te voorkomen, hoe best ingrijpen, correct en fijngevoelig communiceren? Maar ook: wat is onze verantwoordelijkheid als leraars en onderwijsverstrekkers? Waar eindigt die? Wat is niet onze taak? Welke grenzen trekken we hier?”

visie

“Op artistiek-pedagogisch vlak hadden we daar heel duidelijke en uitgewerkte ideeën over, die moesten we nu confronteren met onze visie op integriteit. Daarom werkten we eerst aan een visietekst. Op basis van die visietekst hebben we dan stap voor stap een integriteitsbeleid uitgewerkt en het kwaliteits-, preventie- en reactie beleid gedetailleerd. In de loop van het vorige schooljaar zijn we met enkele belangrijke concrete zaken ‘geland’: we hebben enkele aanspreekpersonen voor integriteit (‘API’, n.v.d.r.) aangesteld. Deze personen hebben daarvoor een opleiding doorlopen, net als de voltallige werkgroep. Nu zijn we bezig met de afwerking van een handelingsprotocol waarin uitgeschreven staat hoe we moeten omgaan met incidenten. We hebben dus een werkende structuur op de rails, maar die kon er alleen komen dankzij de stappen die we eerder zetten."

levend beleid

“Tijdens een pedagogische studiedag hebben we het thema ‘integriteitszorg’ academiebreed gelanceerd met een workshop voor alle leerkrachten over het Sensoa Vlaggensysteem. We waren best benieuwd hoe de collega’s zouden reageren, want dit is wel een heel ander thema dan die waar onze studiedagen doorgaans over gaan. De casussen die we toen in kleine groepjes hebben besproken, waren er ook niet naast. Maar de reacties waren heel positief! Heel wat collega’s lieten weten dat dit belangrijk en goed was, en om verdere uitdieping vroeg. Het onderwerp was in die tijd ook heel aanwezig in de media, waardoor velen van ons zich waarschijnlijk meer bewust werden van één en ander. De vraag om meer aandacht voor integriteit was tekenend. Natuurlijk bleef het niet bij die workshop: integriteitszorg is een doorlopende opdracht. We zullen er nooit klaar mee zijn! We moeten niet overbezorgd zijn, maar wel alert blijven. We zoeken naar manieren om de zorg voor integriteit op een lichtvoetige maar duidelijke manier onder de aandacht brengen, zodat we ook allemaal samen alert blijven voor nieuwe fenomenen en risico’s.”

geen tijd om stil te staan

“Laat je niet opsluiten met het probleem. Als er iets fout loopt in jouw school, dan is dat altijd een pijnlijke ervaring, een koude douche. Liefst wil je het heel snel en in de beslotenheid van een kleine groep oplossen. Maar door een probleem oppervlakkig op te lossen, verander je niets aan de context: je leert er bitter weinig van bij, niet als individu, niet als organisatie. Je hebt een bredere basis nodig: je moet weten hoe te reageren, maar je hebt ook een kwaliteits- en preventiebeleid nodig. Je zoekt daarom beter naar expertise, en werk van daaruit in in breder verband.”

Lees hier de visietekst integriteitsbeleid van KADE Podiumkunsten.