Stap 1 - Willen: creëer draagvlak

Deze stap focust op het creëren van draagvlak bij de medewerkers van het opvangcentrum.

Dit doe je door medewerkers te motiveren, hen te overtuigen van de positieve verandering die een aanpak integriteit teweeg kan brengen in een opvangcentrum.

Wanneer er gewerkt wordt aan verandering zal je nooit meteen iedereen mee hebben in dit proces.

Er zullen collega’s zijn die meteen op de kar springen (innovators), anderen die snel volgen (early adopters & early majority).

Collega’s die een beetje meer tijd nodig hebben (late majority) en collega’s die heel laat (laggards) mee instappen in het proces.

Probeer zicht te krijgen op wie de innovators, early adopters en early majority mensen zijn in je team en betrek hen bij de start van het proces.

Medewerkers motiveren kan op verschillende manieren:

  • De Flirtertwister: een onlinespel van Sensoa waarbij aan drie roulettes wordt gedraaid om tot een situatie van seksueel (grensoverschrijdend) gedrag te komen. De situatie is een gespreksstarter over oké en niet oké seksueel gedrag.
  • Youtube-filmpjes om het gesprek te starten (zie ‘meer weten’).
  • Hang een affiche op met slogans zoals: “Begeleiden boven sanctioneren, hechte collega’s bieden de warmste schouder, niet oordelen maar luisteren, veiligheid voor allen boven alles, aandacht voor slachtoffers is een prioriteit, safety first.”
  • Stel de aanpak integriteit voor aan de hand van een PowerPoint.
  • Stel het handelingsprotocol voor. Doordat deze tool op reactief niveau werkt, sluit die het best aan bij de begeleidingsnoden.
  • Nodig gastsprekers uit.

Stap 2 - Weten: breng de huidige situatie in kaart

In deze fase onderzoek je wat er al gebeurt, wat er nog niet gebeurt en wat we nog niet weten. Gebruik de quickscan om te weten te komen waar je beleidsmatig eerst moet op inzetten.

De quickscan laten invullen door verschillende mensen kan een ‘vollediger’ beeld geven van de situatie in het centrum.

Stap 3 - Wegen: bepaal prioriteiten en maak een plan

Na de vorige fase weet je welke actiepunten er nog op tafel liggen. Er zijn verschillende manieren om prioriteiten te bepalen in je acties.

Na het rangschikken van de actieterreinen, bekijk hoe de actieterreinen zich verhouden tot de niveaus van de beleidsdriehoek. Zijn de acties verdeeld over de drie niveaus van de driehoek?

Stap 4 - Werken: van theorie naar praktijk

Bij het plannen plaats je de quickwins, de acties waar meteen aan gewerkt kan worden, eerst op de tijdlijn. Er zijn meteen veranderingen waarneembaar, wat bijdraagt tot de motivatie van het team. Acties die meer tijd nodig hebben, plaats je later op de tijdslijn.

Stap 5 - Waken: evalueer en stuur bij

In deze laatste stap wordt er stilgestaan bij hoe het proces verliep. Wat ging goed? Wat werd er bereikt? Wat moet toch anders aangepakt worden?

Het is goed om vast te leggen hoe de evaluatie zal gebeuren, wanneer en door wie.

Daarnaast is het belangrijk om stil te staan bij de continuïteit in de uitrol van de aanpak integriteit. Wat zal er gebeuren wanneer de referentiepersoon wegvalt?

Stap 6 - Waarborgen: blijf maatregelen succesvol en blijvend invoeren

Maatregelen waarborgen of verankeren betekent dat je ervoor zorgt dat wat je je voorneemt ook effectief gebeurt, blijft bestaan en verder ontwikkelt. Dat het in alle vezels van je centrum doordringt.

Dat kan door:

  • Geregeld het thema op de agenda van de teamvergadering of op briefings te herhalen
  • Organiseer groepssessies over relationele en seksuele vorming met de handleiding van R-Sense
  • Organiseer een intervisie over seksueel grensoverschrijdend gedrag
  • Laat de referentiepersoon jaarlijks een herhaling geven van het Vlaggensysteem asiel

Meer weten?

  • Videoclip 'Balance Ton Quoi' van Angéle: het lied en de clip van de Belgische zangeres Angele gaat over genderongelijkheid, genderstereotypen. Na het bekijken van dit filmpje, kan je in gesprek gaan over gender, genderongelijkheid en hoe de situatie in het centrum ervaren wordt.
  • Videoclip 'Thee en Toestemming': In een kort animatiefilmpje wordt op een ludieke manier het belang van “consent” of “toestemming” uitgelegd. Het filmpje kan gebruikt worden om een groepsgesprek te starten over omgangsregels en wat bepaald gedrag wel of niet oké maakt.
  • Campagnefilmpje ‘No one has the right to hurt you’: Dit filmpje van IOM Nederland illustreert verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag. Na het bekijken van het filmpje kan je stilstaan bij welke situaties van grensoverschrijdend gedrag er al zijn geweest in het centrum? Hoe vaak komt dit voor in het centrum?