Oefening 1: Veilige fysieke afstand

Stap 1

A loopt naar B. B zegt: ‘Stop!’ als hij vindt dat A voldoende genaderd is. A stopt.

Geef als begeleider niet meer uitleg, ook niet als iemand erom vraagt.

Stap 2

Bekijk hoe iedereen staat. Vraag aan de B’s of zijn A voor hem goed staat.

Zo niet, dan mag hij A nog wat verder weg zetten of dichterbij laten komen.

Stap 3

Dan doen de A’s op jouw teken nog één extra stap in de ruimte van B.

Stap 4

Laat B even ontdekken hoe dat voelt en stuur A dan snel weer terug.

Stap 5

Draai de rollen om.

Stap 6

Geef uitleg over verschillende afstanden.

In het algemeen gelden de volgende afstanden:

  • Intieme zone: 15-45 cm
  • Persoonlijke zone voor bekenden, op recepties, enzovoort: 45 cm-1,2 m
  • Sociale zone voor onbekenden: 1,2m-3,6 m
  • Publieke zone, als je je richt tot een groep mensen: meer dan 3,6 m

Let op: er zijn persoonlijke en culturele verschillen!

Leg ook uit wat een fysiek ‘veilige’ ruimte is. In principe zijn dat twee armlengtes.

Stap 7

Vraag wat de deelnemers voelden toen de ander te dichtbij kwam (kriebel in maag, adem hoog, enzovoort).

Deze veranderingen zijn dus een signaal dat je lichaam geeft als iemand in je ruimte komt, zowel fysiek als psychisch, zowel letterlijk als figuurlijk.

Soms zijn er deelnemers die de ander abnormaal dichtbij laten komen en daarbij zeggen dat ze er geen probleem mee hebben. Aanvaard dit.

Het kan inderdaad zijn dat hij de grenzen echt niet voelt.

Oefening 2: Hoe zeg je STOP?

Volg dezelfde stappen als bij ‘Veilige fysieke afstand’

  • Nu mag B pas stoppen als hij overtuigd is door A. B loopt stoer op A af.
  • De eerste keer roept A paniekerig ‘Stop!’ De tweede keer gaat A smeken.
  • De derde keer zegt A assertief ‘Stop!’.
  • B zal de neiging hebben om de eerste en tweede keer niet te niet stoppen.

Nabespreking

  • Vraag B wat in de handelingen en houding van A maakte dat je niet/wel stopte?
  • Vraag naar de gevoelens van de stoere stapper: wat voelde je toen de ander paniekerig reageerde, smeekte of assertief reageerde.

Oefening 3: Laat je lichaam spreken

Volg dezelfde stappen als bij ‘Veilige fysieke afstand’

  • B loopt stoer op A af, maar A mag nu niets zeggen.
  • De eerste keer mag A enkel met gebaren en lichaamshouding zijn grens duidelijk maken. Tip: de cowboypose, voeten uiteen stevig op de grond.
  • De tweede keer mag A enkel met de ogen zijn grens duidelijk maken.

Nabespreking

  • Vraag wat in de houding van de ander maakte dat je niet/wel stopte?
  • Vraag naar de gevoelens van de stoere stapper: wat voelde je bij de gebaren en de lichaamshouding en wat bij het zuivere oogcontact?

Spelregels en tips

Deze oefening kan confronterend zijn.

Je vraagt namelijk dat de deelnemers hun emoties en kwetsbare kant voelen en tonen. Misschien hebben ze wel een vervelende ervaring.

Bied daarom altijd de mogelijkheid om even uit de oefening te stappen. Als de oefening te zwaar wordt, zet ze stop en doe even een andere oefening.

Bron: Werkvormen. Ten behoeve van een weerbaarheidstraining, transact 2006.