Hoe hanteer je instrumentele agressie?

Benoem wat feitelijk gebeurt: ik zie, hoor en merk…

De ander moet immers weten welk gedrag jou stoort en dat dit de grens van het toelaatbare overschrijdt.

Begin steeds met ‘ik’ zodat het duidelijk is dat het om jouw visie, verlangens en grenzen gaat. Zo vraag je de ander om jou te helpen.

Met jij-boodschappen loop je kans dat de ander zich beschuldigd of op zijn fouten gewezen voelt. Zo geef je hem munitie om de discussie, de spanning of de agressie op te voeren.

Zeg welk effect dat heeft op jou: ik vind, voel, denk…

“ Zo voel ik me bang, kan ik me niet concentreren, kan ik je niet goed helpen.”

Deze stap is optioneel.

Waarom? Door de kracht en overmacht van de ander openlijk te erkennen, stel je je niet per se zwak of onderdanig op. Je toont er je eigen kwetsbaarheid op een ‘sterke’ manier mee. Juist die menselijkheid kan de-escalerend werken.

Anderzijds, als de ander je werkelijk bang wil maken, geef je hem hierdoor extra motivatie om zijn gedrag voort te zetten. Als je twijfelt over de soort agressie kan je deze stap inzetten als test.

Maak duidelijk welk gedrag je verwacht

Geef de consequentie aan als hij je verzoek niet opvolgt of negeert.

Stel hem of haar voor de keuze. Gebruik hierbij de systematisch de uitdrukking ‘ofwel …ofwel …’

Gebruik zeker geen ‘als …. dan … ‘ want dat klinkt als een vermanend vingertje en werkt als olie op het vuur.

"Of je … (vul in met gewenst/positief gedrag) en ik … (vul in met de positieve consequentie). Of je ….(vul in met het ongewenst gedrag) en ik … (vul in met de negatieve consequentie). Wat kies je?"

Wacht op reactie

Laat vervolgens een stilte. Laat de ander reageren. Laat je niet verleiden tot verder argumenteren want dan geef je munitie.

Uit de reactie zal automatisch blijken welke keuze hij of zij maakt. Benoem dat en ga daar mee verder.

Voer de consequentie uit

“Ik hoor dat je me bedreigt. Ik vind dat verontrustend. Of je trekt je je uitspraak in en praat op een normale manier met me, en ik help je verder. Of je blijft me bedreigen en ik stop het gesprek. Wat kies je?”

“Ik hoor dat je me lief, schattig en sexy noemt. Ik vind dit ongepast. Of je stopt hiermee en ik help je verder. Of je blijft me zo behandelen en ik stop ons gesprek. Wat kies je?”

Door een keuze te bieden zorg je voor een uitweg en zorg je ervoor dat diegene die agressie gebruikt geen gezichtsverlies lijdt.

Soms zal hij al scheldend weglopen. Laat hem gewoon gaan. Hij heeft er dan zelf voor gekozen het gesprek te beëindigen.

Hou er ook rekening mee dat mensen tijd nodig hebben om te kalmeren. Meestal gaan ze over naar kritiek op regels of beginnen ze te zeuren.

Gebruik dan ombuigtechnieken zoals bij frustratie-agressie.

Voer de negatieve consequentie uit als de vorige stappen geen effect hebben

Kies vanaf hier voor je eigen welzijn en veiligheid:

• Verbreek het contact;
• Beëindig het gesprek;
• Ga weg;
• Verwittig je collega’s of vraag hulp.