Als je er niet over praat, blijft het probleem bestaan.

Els Coenen (bezieler en coördinator Integrity in Yoga)

Hoe het allemaal begon

Begin 2020 waren er geruchten over herhaald en ernstig grensoverschrijdend gedrag door Yogi Bhajan (†2004). “De leiders van onze internationale organisaties deden ze af als laster. Maar begin 2020 kwam er dan toch een onafhankelijk onderzoek als reactie op de storm van aantijgingen. De conclusie was dat meer-waarschijnlijk-dan-niet de geuite klachten terecht waren. Dit leidde tot een grote polarisatie binnen de internationale organisatie. Die is er nog steeds: sommigen willen de feiten uitspitten en naar buiten brengen, anderen houden alles liever toegedekt en er zijn mensen die blijven ontkennen dat er misbruik plaatsvond. Velen voelen zich bedreigd omdat yoga hun enige bron van inkomsten is en willen vermijden dat het in een slecht daglicht wordt geplaatst.” Niet alleen in de VS maar ook in België vonden gevallen van seksueel misbruik plaats door yogaleraren. "Ik hielp hen naar best vermogen maar wist dat onze aanpak beter kon", aldus Els.

Van een integriteitsbeleid...

In België was er relatief weinig reactie op de gevallen, de coronacrisis nam de bovenhand. “Als vertegenwoordiger voor België op internationaal vlak, zag ik al vlug dat als we iets wilden doen, het op lokaal vlak sneller en efficiënter zou gaan. De raad van bestuur ging akkoord om een Belgisch integriteitsbeleid uit te werken. Wij wilden zo snel mogelijk een hotline opzetten om vragen in verband met het misbruik door Yogi Bhajan op te vangen. In juli 2020 ging het meldpunt met drie vrijwilligers van start.”

“De rol van de API, de aanspreekpersoon integriteit, werd er duidelijk afgebakend. Zo leerden we bijvoorbeeld dat je als API geen hulpverlener bent. Bij de melding van incidenten is het je taak om de eerste opvang te verzorgen, de situatie in te schatten en daarna de volgende stappen te bepalen, liefst samen met de betrokken partijen. Indien nodig kan je doorverwijzen naar professionele hulpverlening. We leerden ook dat het je burgerplicht is om bij ernstige incidenten politie of justitie in te schakelen. Als API ben je niet gebonden aan beroepsgeheim.”

... tot een meldpunt

“Momenteel bemannen drie vrouwen het meldpunt. Het zou mooier zijn om API’s van verschillende genders aan boord te hebben. Het is ons doel om ervoor te zorgen dat elke deelnemer aan een Kundalini Yoga activiteit in België het meldpunt kent. Er ligt dus nog een grote uitdaging op communicatievlak voor ons.”

“Aan de hand van een vragenlijst die Sensoa ons bezorgde, reflecteerden wij over onze visie en schreven die neer in een visietekst. Die gebruikten we in een workshop met Sensoa als basis om het integriteitscharter voor yogaleraren te ontwikkelen. Er kwam ook nog een integriteitsgids voor yogastudenten en we voorzien ook een integriteitsopleiding voor yogaleraren. Met deze instrumenten zetten we maximaal in op kwaliteit en preventie. Op die manier hopen we dat het meldpunt zo weinig mogelijk reactief zal moeten optreden en dat grensoverschrijdend gedrag in yoga stilaan geen kans meer krijgt.”

Toekomstplannen

Dat er nog veel werk aan de winkel is, schrikt Els zeker en vast niet af. “Het blijft delicaat om het thema grensoverschrijdend-gedrag-in-yoga aan te kaarten. Dat ervaar ik regelmatig. Ook bij ons zijn er yogaleraren die financieel afhankelijk zijn van hun yogapraktijk. Ze denken dat door misbruik in yoga aan te kaarten, je mensen afschrikt. Maar als je er niet over praat, blijft het probleem bestaan. Net door een duidelijk integriteitsbeleid uit te werken en bewustzijn te creëren rond het thema, werk je aan een kwaliteitsvolle omgeving en daalt de kans dat grensoverschrijdend gedrag zich voordoet.”

“We hebben recent een oproep gelanceerd. We zoeken creatieve yogaleraren en studenten om deel te nemen aan een werkgroep die ons beleid gaat implementeren en er op een originele manier over communiceren. Wij hopen dat zij onze ambassadeurs zullen worden die de respect-voor-integriteit-in-yoga-spirit uitdragen in hun regio zodat ons beleid geen dode letter blijft.”

nu is het moment

Als je weet dat er een risico bestaat, begin dan NU! Einstein zei: “The world is a dangerous place, not because of those who do harm, but because of those who look at it without doing anything”. Dankzij #Metoo en de groeiende aandacht voor grensoverschrijdend gedrag in de politiek en in de media is er anno 2021 meer ruimte om respect voor integriteit voor iedereen op te eisen. Je bent nog altijd een pain in the ass als je het onderwerp op tafel legt. Maar niets doen is geen optie meer. Dat weet iedereen. Het ijzer is warm. Het wil gesmeed worden.”

Meer weten?